West-Friesland

Zo langzamerhand lijken we in ons land toch echt het spoor bijster. Roept het kabinet (en daarmee ook veel politieke partijen) dat we meer moeten omzien naar anderen – de participerende samenleving - , aan de andere kant wordt het voor steeds meer mensen steeds moeilijker gemaakt om zelf het hoofd boven water te houden. Als je zelf dagelijks maar moet kijken hoe je deze maand al je rekeningen weer moet gaan betalen, en als je merkt dat dat steeds moeilijker is en soms ook wel eens een maandje niet lukt (of erger), dan heb je natuurlijk helemaal geen energie en tijd over om eens klaar te staan voor de maatschappij.

Ook onze SP is een groot voorstander voor samen leven. Samen verantwoordelijkheid dragen voor een schone omgeving of voor buurtgenoten die even in de lappenmand zitten is een waardevol iets. Je buurvrouw is al enkele dagen ziek – dan is het prettig als iemand in haar omgeving even een boodschap doet of af en toe even bij haar langs gaat. Het is fijn dat ‘de buurt’ oplet of je fiets ergens veilig kan staan. Het voelt goed als je met elkaar een plantsoentje kunt verzorgen. Een socialistische samenleving is ook een sociale samenleving, waaraan een ieder zijn of haar bijdrage levert.

Maar wij maken bij bovenstaande wel twee kanttekeningen.

Allereerst moet klaarstaan voor een ander niet betekenen dat jij het werk gaat doen wat een professional niet meer doet omdat zijn werk is wegbezuinigd. Participeren is altijd iets extra’s, en inderdaad: het geeft een goed gevoel en het verhoogt het ‘samen-gevoel’ in een buurt of wijk.

Ten tweede moet men wel in staat zijn om hulp te bieden of ‘deel te nemen’ aan een buurt.

En dat laatste wordt je steeds moeilijker gemaakt.

Door allerlei maatregelen uit Den Haag krijgen meer en meer mensen het moeilijk. Uitkeringen worden lager (of prijzen hoger – resultaat is hetzelfde: meer armoede), toeslagen worden verminderd, ziektekosten worden onbetaalbaar. Zo kunnen steeds meer mensen hun ziektekostenpremie niet meer betalen. Meer en meer mensen bouwen een huurachterstand op, omdat ‘de huur’ inmiddels de helft van het gezinsinkomen opslokt. In de supermarkt zijn deze mensen aangewezen op de aanbiedingen en op de goedkope merken. Aan gezond eten en leven komen ze steeds vaker niet meer toe.

Leven verzandt steeds meer in een soort ‘overleven’: hoe knopen we deze maand de eindjes weer aan elkaar. Hoe zorg ik dat mijn kind ook nog eens met een cadeautje naar een verjaardagsfeestje kan gaan? Ik heb al weken last van mijn rug, maar ja: als ik naar de huisarts ga dan stuurt deze me vast door naar een specialist en dat kan ik echt niet betalen. Hoe wimpel ik morgen de volgende deurwaarder af? Deze mensen komen helemaal niet meer toe aan het deelnemen aan een participatiemaatschappij. Voor hen is sociaal leven ontzettend moeilijk geworden, terwijl ze wel een sociaal hart hebben …

Een sociaal hart wordt afgebroken, doelbewust denk ik wel eens. In de hectiek van het neo-liberalisme kunnen we blijkbaar toch geen sociaal samen-gevoel gebruiken. Het is ieder voor zich, en daar wordt alle beleid op gevoerd. Je moet vooral voor jezelf zorgen. Opkomen voor een ander is dan lastig, en dat moet blijkbaar zo lastig mogelijk worden gemaakt. De grote groep, de steeds groter wordende groep, mensen die het allemaal om de een of andere reden niet meer kunnen bijbenen is meer en meer bezig met een strijd om in onze samenleving te overleven.

En als er dan nieuwe groepen onze samenleving binnen komen, dan is dat een bedreiging. Waar het sociale hart van mensen van nature openstaat om mensen in nood te helpen en op te vangen, zijn vluchtelingen en asielzoekers nu een bedreiging. Ze worden gezien als concurrent in de strijd om te overleven, in de strijd om een ‘beetje respect’ in onze maatschappij. De groep aan de spreekwoordelijke ‘onderste helft van de maatschappelijke ladder’ wordt daarmee in één klap een flink stuk groter. Gevolg is dat vooral deze groep zo protesteert tegen de komst van groepen oorlogsvluchtelingen. En dat is dan, psychologisch bekeken, wel logisch. Waar men jarenlang strijdt voor een goede, betaalbare woning “krijgt” de vluchteling zomaar een huis. Waar men elke dag weer elke euro drie keer moet omdraaien, “krijgt” de asielzoeker zomaar elke maand een bedrag in de hand.

De SP probeert duidelijk te maken dat de werkelijke oorzaak van de weerstand die we ervaren tegen de opvang van vluchtelingen natuurlijk niet ligt bij onze medemens die op de vlucht is voor oorlogsgeweld en honger. De weerstand is een gevolg van jarenlange afbraak van onze sociale maatschappij, waar iedereen op een menswaardige manier moet kunnen leven en waarin iedereen gelijkwaardig is. De jarenlange bewuste afbraak van het solidariteitsgevoel in ons land werpt meer en meer wrange vruchten af. Hoog tijd voor een ommezwaai! Doet u mee?