West-Friesland

Je zou er bijna medelijden mee krijgen - met de leden van het huidige kabinet, welteverstaan. Waar men waarschijnlijk gehoopt had op een rustige zomer, even ‘uit de wind’, is de storm van kritiek op het beleid van Rutte-II alleen maar heviger geworden.

Voor de zomervakantie werden er al veel vraagtekens gezet bij het beleid van het kabinet. Ministers en staatssecretarissen kwamen met plannen, meestal waren dat bezuinigingen die met een strik er om werden gepresenteerd als goede hervormingen. Over die in de thuiszorg heb ik het al vaak gehad. Bijna alle plannen oogsten veel kritiek, maar de bewindslieden leken hier doof voor. Neem Ronald Plasterk, met zijn plan om te komen tot één superprovincie - Noord-Holland, Flevoland en Utrecht kunnen wat hem betreft best samengaan. Niemand is voor, maar Ronald treedt niet terug op zijn schreden. Staatssecretaris Dekker van Onderwijs laat onderzoeken hoe er in het onderwijs het best gereageerd kan worden op de krimp van het aantal leerlingen. De Onderwijsraad komt met dè oplossing: sluit alle scholen met minder dan 100 leerlingen. Er kwam veel kritiek: deze maatregel ondermijnt de leefbaarheid in dorpen in hoge mate. De staatssecretaris reageert hierop door de gemoederen eerst te sussen, maar vervolgens te komen met een verplichting tot samenvoegen van kleine scholen. Hij vergeet dat dit waarschijnlijk dezelfde negatieve effecten zal hebben op het leven in kleine gemeenschappen. Nou ja, ‘vergeet’…

Het kabinet heeft zo zijn plannen met Nederland. Vol goede bedoelingen leggen zij ons een pakket voor dat Nederland weer uit het economische slop moeten halen. “Begrotingstekort” is zo’n beetje het leidend principe. Dat daarmee de economie helemaal vastloopt lijkt Rutte en companen niet te deren. Nu zelfs zo’n beetje alle toonaangevende economen en instanties aangeven dat het kabinet op de verkeerde weg zit, nu Nederland zo’n beetje het enige euroland is dat niet profiteert van zelfs maar een beetje economische groei, zelfs nu geeft het kabinet niet thuis. Zij blijven blijkbaar geloven in hun eigen medicijn om de zieke economie weer beter te maken. Ik heb gedurende de zomervakantie geen enkele deskundige gezien of gehoord die het beleid van dit kabinet kan begrijpen, laat staan ondersteunen. Sterker nog: de ene na de andere econoom geeft aan dat verder bezuinigen alleen maar schadelijk is. Overigens iets dat de SP al veel langer roept.

En dan komt dat medelijden wel weer om de hoek kijken. Wat moet je nou als Rutte? Moet je de stekker uit je eigen kabinet trekken? Komen met compleet andere plannen, tja, dat kan natuurlijk ook niet. Dan toch maar die stekker er uit?
Naast dit kabinetsprobleem moet Rutte ook met lede ogen toezien op de schermutselingen in beide coalitiepartijen. Er is binnen de VVD kritiek op Rutte; hij zou veel te weinig leiding geven en te weinig de VVD-punten naar voren brengen. In de PvdA rommelt het ook al: Diederik voert in zijn fractie een heus schrikbewind, en luistert ook veel te weinig naar de PvdA-kiezers in het land.
Zowel de VVD als de PvdA glijden af in de peilingen. Reactie? “Ach, het zijn maar peilingen.”

Omgaan met kritiek is lastig. Dat geldt voor velen van ons, laten we eerlijk zijn. Je wordt toch een beetje geraakt in je ‘zijn’, en dat doet toch een beetje ‘pijn’. Je doet ergens zo je best voor, en dan vertelt een omstander hoe je het ‘beter’ of gewoon ‘anders’ zou kunnen doen. Niet leuk, zelfs niet voor ministers. En dan is het de kunst om iets met die kritiek te doen. Bij jezelf nagaan hoe iets verlopen is, wat de effecten zijn van wat je deed of wilt gaan doen, hoe plannen aankomen bij je omgeving.
Als minister heb je dan nog te maken met plannen waarvan de effecten van grote invloed zijn op hoe het met ons allemaal gaat. In de politiek is een kritisch geluid op plannen van een kabinet gebruikelijk - het is de taak van de oppositie om deze plannen tegen een kritisch licht te houden. Maar als zoveel mensen, deskundigen op economisch gebied, geen goed woord over hebben voor de lijn die het kabinet denkt te moeten volgen, dan krijgt kritiek een andere lading dan wat we normaal gesproken onder kritiek verstaan.

Met de steeds maar toenemende kritiek, en ook het steeds kleiner wordende draagvlak voor dit kabinetsbeleid, is het de vraag hoelang Rutte-II nog door blijft puffen. Blijkbaar geloven ze nog in een wonder of hebben ze een heel lange adem.