West-Friesland

De SP West-Friesland Oost zet grote vraagtekens bij de invoering van de WMO en heeft een brief met die strekking gestuurd naar de Enkhuizer gemeenteraadsleden:

De komst van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) vervult ons met grote ongerustheid. De grote beleidsvrijheid voor gemeenten om hun zorgplicht in te vullen levert naar onze mening een groot gevaar op: het gevaar dat rechten vervallen in gunsten die in achterafkamertjes worden besproken. Met rampzalige gevolgen voor de mensen die tot voor kort hun geld ontvingen via de AWBZ. Ook dreigt de financiële huishouding van de gemeenten te ontploffen. Naar onze mening is het landelijk vaststellen van een maatschappelijk gedragen en verantwoord basispakket met adequate financiering noodzakelijk om te voorkomen dat de WMO de geschiedenis in zal gaan als de Wet Maatschappelijke Onthouding.
Ons belangrijkste kritiekpunt op de WMO is dat het zwaar bevochten recht op zorg verdwijnt. Daarvoor in de plaats komt de afhankelijkheid van gemeentelijk beleid: de beleidsvrijheid van de gemeenten wordt zo groot dat recht op zorg niet meer af te dwingen is. Bovendien zal het uit de AWBZ verdwijnen van de huishoudelijke zorg en de ondersteunende en activerende begeleiding ongetwijfeld leiden tot extra opnames in verpleeg- en verzorgingshuizen en psychiatrische instellingen. En omdat de uitgaven beteugeld moeten worden, zullen de middelen voor de gemeenten achterblijven bij de toenemende vraag. De zorg en ondersteuning om het thuis te redden worden verminderd, en de gevolgen laten zich raden: verwaarlozing en vereenzaming, terugvallen op liefdadigheid, afname gelijke kansen en participatie, mantelzorg meer onder druk, rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) spreekt al over een akkoord terwijl nog niet onderhandeld is over de eigen bijdrage regeling, de zorgplicht, het Persoonsgebonden Budget (PGB) en de gemeentelijke regievoering. Bovendien is de wet pas onlangs openbaar geworden en nog niet behandeld in de Tweede Kamer. Alle reden derhalve om dit ‘onderhandelingsresultaat’ naar de prullenbak te verwijzen.

De SP West-Friesland Oost neemt fors stelling tegen de WMO. Wij onderscheiden ons daarin van de andere partijen die alle in min of meerdere mate de WMO omarmen. We schetsen onze belangrijkste bezwaren:

1. Het recht op zorg zoals vastgelegd in de AWBZ verdwijnt. Door de decentralisatie naar gemeenten zullen onaanvaardbaar grote verschillen ontstaan tussen gemeenten. Om een adequaat voorzieningenniveau te kunnen garanderen moet dit recht op zorg duidelijk in de WMO worden omschreven. De aanspraken op individuele voorzieningen moet derhalve in de wet worden vastgelegd.
2. De beleidsvrijheid van gemeenten inzake de Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG) mag niet worden verruimd en het protocol WVG dient te worden gehandhaafd.
3. De financiële vergoeding voor de uitvoering van de WMO moet afgestemd zijn op de werkelijk bestaande behoefte. Het objectieve verdeelmodel waarvan in het onderhandelingsaccoord sprake van is, zal leiden tot tekorten bij gemeenten. De ervaringen bij de Wet werk en bijstand spreken boekdelen. Bij adequate uitvoering van de WMO moeten de budgetten voor individuele voorzieningen worden vastgesteld op basis van een declaratiesysteem uitgaande van de middels indicatiestelling vastgestelde behoefte en feitelijk geleverde zorg per gemeente. Voorzieningen waarop mensen onder de huidige AWBZ recht op hebben dienen onverkort overeind te blijven.
4. De eigen bijdragen zijn al als besparing ingeboekt door het kabinet terwijl het zeer de vraag is of gemeenten door de ingewikkeldheid van het systeem deze besparingen kunnen realiseren. Dit legt een bom onder het voorzieningenniveau.
5. Gemeenten mogen de opbrengst van de eigen bijdragen vrij besteden en hoeven die opbrengst niet te gebruiken voor voorzieningen in het kader van de WMO.
6. De kwaliteit van de geleverde zorg en de ondersteuning en de rechtspositie van cliënten is landelijk onvoldoende gewaarborgd.
7. Gemeenten moeten ‘zoveel als mogelijk’ maatschappelijke ondersteuning betrekken van derden. De keuzevrijheid van gemeenten om zaken zelf ter hand te nemen als dat goedkoper en beter is, wordt zo ten onrechte beperkt. Wij zijn tegen gedwongen private inkoop van diensten en voorzieningen.
8. De wet moet ingaan op 1 juli 2006. Dit is veel te snel om een zorgvuldige invoering mogelijk te maken.

Het uitgangspunt van de VNG is dat de gemeenten graag de WMO uitvoeren omdat dat een uitbreiding van gemeentelijke taken betreft. Inzet van de onderhandelingen met het ministerie betreft dat men zoveel mogelijk taken wil uitvoeren met maximale beleidsvrijheid. Hoe minder er in regels door de rijksoverheid wordt vastgelegd, des te liever men het heeft, omdat dat minder geld kost. Immers naar mate meer voorzieningen concreet in de wet zijn vastgelegd, betekent dit meer uitgaven. Daarover gaat de discussie.
Bovendien wil men zoveel mogelijk geld om de WMO te kunnen uitvoeren. De VNG heeft vooral financiële bezwaren.omdat men zich goed herinnert hoeveel trammelant de bezuinigingen op de WVG hebben teweeg gebracht.
De VNG heeft met het kabinet onderhandeld over de hoeveelheid geld die gelijktijdig met de invoering van de WMO wordt overgeheveld. De regering zei daar eerder over: ‘Hoe en in welke mate bedragen naar het Gemeentefonds gaan, is onderwerp van overleg met de VNG. Daarbij wordt uiteraard een koppeling gelegd met wat het kabinet op dit gebied van gemeenten verwacht.’ En dat is – zoals we al eerder zagen – bijvoorbeeld het weigeren van voorzieningen als er via mantelzorg een oplossing kan komen

Het is het van het grootste belang voor ouderen, cliënten van de geestelijke gezondheidszorg en gehandicapten, dat wordt voorkomen dat beleidsvrijheid verandert in vrijblijvendheid en uiteindelijk rechteloosheid. Deze mensen verdienen in de samenleving ten volle onze maatschappelijke ondersteuning. Laten we de tweedeling tussen hen en de rest van de maatschappij niet bevorderen maar bestrijden. Daarom pleiten wij voor een landelijk vastgesteld en maatschappelijk gedragen basispakket WMO.
Wij roepen u op stelling te nemen tegen de invoering van de WMO en verzoeken u ons op de hoogte te brengen van uw standpunt.

Hoogachtend,
Het bestuur van de SP West-Friesland Oost